“19. yüzyılda gündeme gelen modernleşme süreci Osmanlı İmparatorluğu’nda devletin gündelik hayata müdahalesinde bir artışa neden oldu. Kamusal alanın dönüşümü, sivil toplumun genişlemesi, kitle siyaseti ve toplumsal seferberlik siyasetin “yeni” biçimleri ile ilgili olarak önem kazanmaya başladı. 1908 Devrimi yeni siyaset biçimlerinde önemli bir kırılmaya işaret eder. Daha önceleri kitlelerin pasif katılımına dayan siyaset biçimleri yerini kalabalıkların doğrudan aktif katılımına dayalı biçimlere bıraktı. Bu tarihten itibaren kitlelerin gündelik meseleleri kamusal meseleler halini almaya ve genişleyen kamusal alanda ifadesini bulmaya başladı. Mitingler, kitlesel gösteriler, yürüyüşler, grevler, siyasi kampanyalar, “milli” bayramlar, seçimler, törenler siyasetin yeni araçları olarak yaygınlık kazandılar. 1908 Devrimi’nden sonra toplumsal derneklerin ve basının oynadığı rol ciddi bir şekilde arttı…”
Y. Doğan Çetinkaya’nın İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi’nde (Mart 2008) yayınlanan makalesinin tam metnine aşağıdaki başlığın üzerine tıklayarak ulaşabilirsiniz: